Zrównoważony rozwój miasta, czyli jaki?

17 lipca 2020

Mogłoby się wydawać, że pojęcie zrównoważonego rozwoju jest w dość czytelne i proste. Wielu będzie odczytywać słowo „zrównoważony” jako wyważony, równy i poniekąd prawidłowo… Jednakże pojęcie zrównoważony rozwój jest bardzo obszerne, wieloaspektowe i niejednoznaczne.

Zrównoważony rozwój to przede wszystkim rozwój „z myślą” o przyszłych pokoleniach, a najważniejszą rzeczą, którą pozostawiamy przyszłym pokoleniom jest Ziemia – nasza planeta, a konkretnie środowisko. Tak więc zrównoważony rozwój odnosi się bardziej do środowiska niż do równości podejmowanych przedsięwzięć. Projektując działania należy więc mieć na względzie jak dane działanie będzie oddziaływać na środowisko gdy osoby, projektujące już dawno przestaną angażować się w dane przedsięwzięcie. Należy myśleć nie „tu i teraz”, ale o tym „co po nas”.

Często bywa, że działania pozornie nie związane z „ochroną środowiska” mają na celu jego ochronę. Dobrym przykładem jest, np. budowa dróg rowerowych, inwestycje w komunikację zbiorową, itp. Dlatego, w tym zakresie, często uszczegóławia się zrównoważony rozwój do pojęcia zrównoważony transport.

Zrównoważony transport to taki, który ogranicza emisję spalin z samych autobusów, ale też z samochodów poprzez zachęcanie mieszkańców do rezygnacji z przejazdów indywidualnych na rzecz zbiorowych. Jeden autobus przewożący 50 osób spali mniej paliwa, spowoduje mniejszą emisję spalin i pyłów niż tyle samo osób poruszających się własnym samochodem. Jeśli natomiast zachęcimy kierowców do przesiadki na rower, to emisja spalin z podróży spadnie do zera! A mniej spalin i pyłów do lepsze środowisko dla przyszłych pokoleń. Do tego dochodzi jeszcze szereg aspektów ekonomicznych, społecznych oraz innych czynników środowiskowych (np. ślad węglowy, itp.).

Jest również zrównoważone budownictwo – wykorzystujące odnawiane źródła energii, wykorzystujące minimalne ilości energii do ogrzania, wybudowane z materiałów naturalnych takich jak drewno (produkcja cementu jest jednym z najbardziej emisyjnych gałęzi przemysłu), itp.

Również zieleń może być zrównoważona. Modne, przystrzyżone na krótko trawniki, wymagają intensywnych prac ogrodniczych, powodują  emisje gazów cieplarnianych (pośrednio przez produkcję nawozów do ich nawożenia, a bezpośrednio przez kosiarki spalinowe) i są niemalże bezużyteczne dla fauny. Zrównoważona zieleń to zieleń atrakcyjna i użyteczna dla zwierząt (ptaków, owadów zapylających), ale też użyteczna dla człowieka. Drzewa oprócz tego, że produkują tlen to również stanowią ważne ogniwa w naturalnym pochłanianiu pyłów zawieszonych, ograniczają hałas, obniżają temperaturę, regulują wilgotność, są atrakcyjne dla różnorodnych zwierząt. Łąki kwietne stanowią doskonałe źródło nektaru dla owadów zapylających, są atrakcyjne wizualnie i nie wymagają wielu zabiegów ogrodniczych. Ponadto tereny zielone ograniczają powierzchniowy spływ wody, zmniejszają erozję i obniżają temperaturę przy powierzchni.

Zrównoważonych może być również wiele innych rzeczy – edukacja, przemysł, itp.

Nie tyko inwestycje mogą być zrównoważone – nasze codzienne czynności też mogą być zrównoważone! Segregujmy śmieci, korzystajmy z rowerów albo autobusów zamiast samochodu, nie niszczmy infrastruktury miejskiej i zieleni, używajmy odpowiednich kosmetyków i żywności możliwie jak najmniej przetworzonej i ekologicznej. Można również stosować zasadę 3R, czyli:

  • REDUCE – redukuj, czyli używaj mniej, np. wody, opakowań, energii, itp.
  • REUSE – używaj ponownie, czyli wykorzystaj ponownie opakowania, odzież
  • RECYCLE – poddaj recylkingowi w szczególności opakowania i wyroby z tworzyw sztucznych, papieru i szkła

Istnieją też inne zasady np. 4R czy 6R, ale każda z nich opiera się na tych trzech rdzeniach.

W naszym odczuciu SMART CITY to nie tyle miasto bogate w nowoczesne technologie, ale właśnie miasto zrównoważone.

Podsumowując – zrównoważony rozwój to rozwój dojrzały i odpowiedzialny!

Czy Ostróda jest zrównoważona? Czy rozwija się w sposób zrównoważony? O tym w niedalekiej przyszłości.